زمانی که از ابزارهای تحلیل و اندازه‌گیری داده‌ها همانند گوگل آنالیتیکس، سرچ کنسول و یا دیتا استودیو استفاده می‌کنیم، همواره ۲ عبارت ثابت همیشگی جلوی چشممان است که ممکن است تفاوت و نحوه استفاده از آن‌ها را ندانیم: metric و dimension.
در این مقاله کوتاه قصد دارم متریک و dimension رو تعریف کنیم تا برای همیشه با این مفاهیم آشنا شوید.
منظور از Metric و Dimension چیست؟
همانطور که گفتم از هر ابزار تحلیل داده‌ای که استفاده کنید با دو مفهوم metric و dimension روبرو می‌شوید. اوایل کار با نمودارها، گراف‌ها، جداول و … دچار سردرگمی خواهید شد. اینکه کجا از metric و کجا از dimension استفاده کنید سوالی است که بعد از خواندن این مقاله باید به پاسخ آن برسید.
تعریف Dimension
به طبقه‌بندی داده‌ها Dimension می‌گویند. در واقع چیزهایی که ما آن‌ها را اندازه‌گیری می‌کنیم Dimension نام دارند. مثلا در سرچ کنسول، Query یک Dimension است. در آنالیتیکس Page Path یک Dimension است.
تعریف Metric
ما به وسیله Metricها می‌توانیم Dimensionها را اندازه بگیریم. شاید با مثال بتوان بهتر این مفهوم را درک کرد. در سرچ کنسول Clicks یک Metric است. در گوگل آنالیتیکس Session یک Metric است.
بگذارید مثالی دیگر بزنیم. جدول زیر را در نظر بگیرید:
| ردیف | نام آیتم | رنگ | تعداد فروش |
|---|---|---|---|
| ۱ | کلاه | قرمز | ۵۰ |
| ۲ | کت و شلوار | مشکی | ۱۲ |
| ۳ | کت و شلوار | سرمه‌ای | ۱۲ |
| ۴ | شال | بنفش | ۳۵ |
| ۵ | کلاه | آبی | ۴۶ |
بیایید در این جدول metric و dimension را مشخص کنیم:
dimensions: نام آیتم، رنگ
metrics: تعداد فروش
در برخی از ابزارها می‌توان داده‌های از داده‌های فوق ایجاد کرد که تجمیع شده باشد. مثلا می‌توان جمع یا میانگین کل تعداد فروش را نیز محاسبه کرد و یک متریک جدید ایجاد کرد.
حال که به شناخت نسبی از این دو مفهوم رسیدیم، در ادامه به معرفی Dimension و Metricها در برخی ابزارها اشاره می‌کنم.
Metric و Dimension در گوگل سرچ کنسول
به تصویر زیر که از گوگل سرچ کنسول گرفته شده است دقت کنید. هم اکنون باید به راحتی حدس بزنید که کدام یک Dimension و کدام یک Metric است. پیش از ادامه مطلب سعی کنید خودتان حدس بزنید.
حتما شما هم به همین نتیجه رسیده‌اید، موارد زیر در سرچ کنسول Dimension هستند:
- Queries
- Pages
- Countries
- Devices
- Search Appearance
- Dates
و موارد زیر Metrics هستند که به وسیله آن‌ها هر یک از Dimensionها را اندازه‌گیری می‌کنیم:
- Clicks
- Impressions
- CTR
- Position
Metric و Dimension در گوگل آنالیتیکس 4
در وبسایت گوگل به شکل کامل هر دو مورد شرح داده شده است که پیشنهاد می‌کنم که حتما به آن‌ها سر بزنید. تعریف Dimension و Metric در گوگل آنالیتیکس 4 کمی پیچیده‌تر شده است. در این ابزار جدید، مفاهیمی همچون Scope، Custom Dimension و Custom Metric مهم شده است. در واقع هر کاربر می‌تواند با توجه به نیازهایی که در جمع‌آوری داده‌ها دارد metric و dimensionهای مختلف بسازد.
اما به شکل کلی می‌توان موارد زیر را به عنوان نمونه‌هایی از metric و dimension در نظر گرفت:
در این مثال با توجه به جدول فوق، source/medium را dimension و مواردی که با شماره ۲ مشخص شده‌اند همچون users، new users و … metric هستند.
در تصویر فوق، در scope متفاوتی (event) می‌توانیم metricها و dimensionها را ببینیم. در این تصویر مواردی که با شماره «۱» مشخص شده‌اند dimension هستند (event name). مواردی که با شماره «۲» مشخص شده‌اند metricها هستند.
در مقالاتی جداگانه به شکل مفصل درباره این اطلاعات گوگل آنالیتیکس صحبت خواهیم کرد. اما ابزار دیگری که metric و dimension در آن بسیار مهم است، گوگل لوکر استودیو (دیتا استودیو) است.
Metric و Dimension در گوگل لوکر استودیو
ابزار گوگل دیتا استودیو که در اواخر سال 2022 با ابزار لوکر استودیو ادغام شده و هم اکنون نام لوکر استودیو را دارد ابزاری برای ساخت داشبوردها و گزارشات مختلف از data sourceهای گوناگون است. این دیتاسورس‌ها می‌توانند شامل خود سرچ کنسول و گوگل آنالیتیکس هم بشوند.
برای اتصال این ابزارها و دیتاسورس‌ها به لوکر استودیو، نیاز به تعریف metric و dimension آن‌ها داریم. البته بسیاری از ابزارها توسط لوکر استودیو پشتیبانی می‌شود.
همانطور که در تصویر فوق مشخص است، زمان معرفی دیتاسورس به لوکر استودیو (دیتا استودیو) Dimensionها با رنگ سبز، و metricها با رنگ آبی مشخص شده‌اند.
بعد از وارد کردن دیتاسورس، در داشبورد نیز می‌توان این موارد را با رنگ‌های سبز و آبی مشاهده کرد. دانستن تفاوت این دو در ساخت گزارشات بسیار مهم است. زیرا شما خود باید انتخاب کنید که چه نمودار، جدول و … را می‌خواهید بسازید و برای ساختن آن باید dimension و متریک را انتخاب کنید. مثلا نمونه زیر را در نظر بگیرید:
در تصویر فوق، قصد داشتیم نمودار دوناتی از طبقه‌بندی دستگاه‌های بازدیدکنندگان سایت بسازیم. بنابراین Device Category را Dimension و Users را metric انتخاب کردیم. می‌توانستیم به جای user از metricهای دیگری همچون session یا pageview استفاده کنیم.
جمع‌بندی
تا اینجا باید با مفهوم Dimension و Metric آشنا شده باشید. برای بررسی دقیق‌تر داده‌ها از ابزارهای گوناگون باید بتوانیم این ۲ را از هم تفکیک کنیم. پیشنهاد می‌کنم هم‌اکنون ابزارهایی که برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌کنید را بررسی کنید و در زیر این مقاله چند نمونه از Metricها و Dimensionهای موجود در آن ابزار را بنویسید.
